ANG UNGGOY AT ANG BUWAYA

"Ang buhay at kamatayan ay sa dila nakasalalay,
Makikinabang ng bunga nito ang dito ay nagmamahal."

Matagal nang nanginginain si Unggoy ng isang puno ng makopa na hitik sa bunga. Naisip niyang maglubay pansumandali. Tumanaw siya sa ibayo, sa kabila ng ilog. Ibig naman niyang tikman ang saging doon. Pinagmasdan niya ang ilog at kanyang napansin na wala siyang matutulayan. Mabuti sana kung nakalitaw ang ilang malalaking tipak ng bato o kaya ay may lumulutang na kahit tangkay ng saging. Subalit sa kabutihang palad, natanaw niya si Buwaya.

Naisip ni Unggoy na hindi naman niya kaibigan si Buwaya, subalit makikipagsapalaran siya. Ang ginawa niya'y mabilis siyang bumaba sa puno ng makopa at nagmadaling lumapit kay Buwaya.

"Kaibigang Buwaya," tawag ni Unggoy. Nagulat si Buwaya, "Maaari bang ihatid mo ako sa kabilang pampang?"

Nagtaka si Buwaya. Subalit madali niyang pinawi ang kanyang pagtataka nang mapagmasdan ang malusog na unggoy.

"Bakit hindi, kaibigang Unggoy. Sakay na at ihahatid kita sa kabila."

Madaliang lumundag si Unggoy sa makapal na likod ni Buwaya. Lumiyad nang ganap si Buwaya at banayad na tumawid na. Nang nasa gitna na ng ilog, tumigil saglit si Buwaya at patawa itong nagsalita. "Aha! Wala kang kawala, Ginoong Matsing. Tuso man daw ang matsing, napaglalalangan din. Kailangan naman akong magpakabusog sa pinakahihintay kong atay mo."

Subalit maliksing nag-isip si Unggoy. "Ngunit, kaibigang Buwaya, nakahihiya talaga s aiyo. Alam kong ibig na ibig mo ng atay kaya talagang inilaan ko na ito sa iyo. Isinabit ko nga sa punong makopa. Hayun!" At itinuro ang punong hitik sa mapupulang bunga. "Ngunit nagmamadali nga ako kaya nakalimutan kong naisabit ko pala. Kaya kung ibig mo, bumalik tayo roon upang kunin ang atay na kinasasabikan mo."

Walang sandaling sinayang si Buwaya at mabilis niyang ibinalik si Unggoy sa pampang na pinanggalingan. Nang makasapit na sila sa pampang, wala ring sandaling sinayang si Unggoy. Mabilis siyang lumundag sa pampang. At nang nasa pampang na ay patawa naman siyang nagsalita: "Aha! Sino ngayon ang dapat na magtawa?"

Ang buwaya ay galit na galit sa kanyang sarilu sapagkat siya ang napaglalangan ng matalinong si Unggoy.